Pomorska Fabryka Rowerów REKORD- Willy Jahr Bydgoszcz ul.Nakielska 89

Wirtualne Muzeum Bydgoskiego przemysłu rowerowego i motocyklowego

To takie miejsce gdzie wstawimy jakiekolwiek materiały dotyczące fabryk motocykli i rowerów z Bydgoszczy czyli stare zdjęcia ,foldery lub materiały reklamowe. Witam prowadzę tę stronę i zarazem zbieram wszystko co jest związane z Bydgoskim przemysłem rowerowym i z fabrykami Tornedo ,Rekord ,ZZR ,Romet .Dlatego poszukuje wszelkich reklam , broszur , wycinków z gazet , zdjęć , rowerów , części do nich a także informacji na w/w temat (np.relacje byłych pracowników ).Za wszelaka pomoc jestem niezwykle wdzięczny mój nr. tel 607646001 lub mail dawid.1969@wp.pl .Pozdrawiam i życzę miłej lektury .

P.F.R. Willy Jahr to w istocie rzeczy montownia zatrudniająca 60 osób i produkującą (dane z 1938 r) 18 700 rowerów/rocznie. Mieściła sie w Bydgoszczy przy ulicy Nakielskiej 89 (budynki stoją do dziś). Drugim poważnym producentem rowerów w okresie międzywojennym w Bydgoszczy był – obok Wilhelma Tornowa – Willy Jahr . Fabryka powstała w latach 20-stych założona przez Niemca W. Jahra rocznik 1891 urodzonego w Nakle nad Notecią. W 1918 roku Willy Jahr założył w Bydgoszczy przy ulicy Nakielskiej 89 hurtownię rowerów ! Przez lata zajmował się sprzedażą rowerów i maszyn do szycia gotowych sprowadzanych z Niemiec . Początkowo w na 1 piętrze przy ul.Dworcowej 18 skąd w 1928 roku przeniósł się do pomieszczeń sklepowych w tym samym budynku . Hurtownia prosperowała dobrze a Willy Jahr dużo części nabywał w Holandii . Anglii a najwięcej w Niemczech .W tych latach rozpoczął także własny ich montaż , choć głównie z części sprowadzanych z Niemiec , czego dowodzi wygląd tych najstarszych Rekordów z cechami roweru typowo niemieckiego oraz dodatkowym napisem na emblemacie qualitat rad.To w późniejszym okresie od wytwórców krajowych sprowadza :siodła od Kromołowskiego z Katowic , opony i dętki z Semperitu z Krakowa, poznańskiego Stomilu i z Sanoka . A w szprychy niple i łańcuchy w poznańskiej Centrze , obręcze , prądnice , lampy , pompy , szprychy i klusze -w fabryce Apollo w Czechowicach .Na początku handlował tylko tymi częściami ale zauważył zwiększające sie zapotrzebowanie i w 1929 rozpoczyna sam montować rowery męskie i damskie w wersji turystycznej oraz produkowac do nich ramy ,widelce i kierownice . W tym celu wynajmuje pomieszczenia przy ul.Petersona i wyposaża je w odpowiednie urządzenia . Co ciekawe jako bardzo znany kupiec w Bydgoszczy promował swoją wytwórnię nazwą Pomorska Fabryka Rowerów ! W latach 30 gdy nastąpił znaczny rozwój krajowego wytwórstwa w branży rowerowej Jahr również ruszył z kopyta , znaleźli się również sponsorzy którzy postanowili w ten rowerowy biznes wejść , efektem czego w 1930 roku powstało już pod pełną nazwą Pomorska Fabryka Rowerów towarzystwo które w 1931 roku przekształciło się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Udziałowcami w spółce czyli właścicielami byli : Alojzy Gross, Clara Jahr , Fritz Steinborn , Anastazy Wasielewski … do Willego należał cały zarząd nad fabryką … rozpoczęto produkcję rowerów krajowych ! Lata świetności to okres II RP ponieważ po 39r produkcja była systematycznie ograniczana. w 1943 zarekwirowano ciężarówkę i inne środki transportu. A w 1944r firma została zamknięta. Wg.p. Urlicha fabryka posiadała bardzo skromny park maszynowy i składała się z wydziału: lakiernia i montaż. Syn twierdził ze nie odbywała się tutaj produkcja zbrojeniowa (chyba ma racje ponieważ nie produkowano tutaj części/podzespołów) Na rowerze Rekord P.F.R. niejaki p. Więcek zwyciężył w wyścigu dookoła Polski. A oto potwierdzenie słów p. Jahra z wikipedii: „Bieg Dookoła Polski (pierwsza i oryginalna nazwa Tour de Pologne). Jego historyczna, premierowa edycja odbyła się w dniach 7-11 września 1928, a na starcie stanęło 71 kolarzy, z których – po przejechaniu prawie 1 500 km – najlepszym okazał się Polak Feliks Więcek z Bydgoskiego Klubu Kolarskiego.” P. Ulrich nie jest pewien ale firma próbowała także wprowadzić na rynek setkę P.F.R.

Zona właściciela Hildegarda Jahr (1904-1945) i właściciel fabryki Willy Jahr (1891-1945).Zginął pierwszego dnia wyzwolenia Bydgoszczy z rąk rosyjskich żołnierzy w swoim łóżku w śnie w mieszkaniu na ul.Nakielskiej 75 .

: magazyn rowerów i części fabryki POFARO

: stoisko PoFaRo na MTP w 1930 r.

: kolarz na rowerze z PaFaRo

: Willi Jahr

: Willi Jahr

: Ruth,Willy,Klara Jahr,Erna Gross,Alois Gross und….

: Rodzice z Ingą i Ulim 1939r

: Gizela Jahr córka

Katalogi , broszury reklamowe

Rowery Rekord

REKORD DE LUXE

Rower Rekord 1938

1,Rower Phonix Willy Jahr Bydgoszcz

Rower Rekord P.F.R Willy Jahr Bydgoszcz

Rower Rekord P.F.R Willy Jahr Bydgoszcz

Damka Original de lux P.F.R Willy Jahr Bydgoszcz

Standard męski koła 26 cali oryginalnie był na czerwonych oponach fartuchowych i kierownice miał wyścigową czyli koziołka a malowanie to czarny lakier i wiśniowo -srebrne paski .